زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

خاله زاده





به فرزند خاله اعم از دختر و پسر خاله زاده اطلاق می شود که از آن در بابهاى نکاح، عتق و ارث سخن گفته‌اند.


۱ - خاله زاده درباب نکاح



کسى که قبل از ازدواج با دختر خاله، با خاله خود زنا کند، بنابر مشهور نمى‌تواند با دختر خاله خود ازدواج نماید. بر عدم جواز ادعاى اجماع شده است.

۲ - خاله زاده درباب عتق



کسى که خاله زاده خود را تملک کند، مستحب است او را آزاد نماید .
[۲] إصباح الشیعة، ص۴۷۲.


۳ - خاله زاده در باب ارث



امام خمینی در تحریرالوسیله می‌نویسد: وارث، یا با «فرض» ارث می‌برد یا با «قرابت»، و مقصود از «فرض»، همان سهم مقدر و کسر معین شده‌ای است که خدای متعال آن را در کتاب کریمش نام ‌برده است. و «اهل طبقه سوم از صاحبان انساب، دارای فرض نمی‌باشند.» و خاله زاده از طبقه سوم ارث بران به شمار مى‌رود، از این رو، هیچ یک از اولاد عمو و عمه و اولاد دایی و اولاد خاله با وجود یک نفر از عمومه یا خئوله ارث نمی‌برد، پس با بودن خاله مادری مثلاً، اولاد عمومه و همچنین اولاد خئوله مطلقاً، ارث نمی‌برند مگر در یک مورد و آن در جایی است که عموی پدری و پسرعموی ابوینی باشد که این پسرعمو بر آن عمو مقدم می‌شود، به شرطی که با آن‌ها نه عموی ابوینی و نه عموی مادری و نه عمه مطلقاً و نه دایی و خاله مطلقاً نباشد. و بین اینکه عموی پدری یکی باشد یا متعدد، فرق نمی‌کند. و همچنین بین اینکه پسرعموی ابوینی یکی باشد یا متعدد، فرق نمی‌کند. پس در این صورت، ارث میت مال پسرعمو می‌باشد، نه عمو و نه پسران عموها و عمه‌ها و دایی‌ها و خاله‌ها. و در این مورد، فرق نمی‌کند که یکی از زوجین باشد یا نباشد و این حکم در غیر این مورد جاری نمی‌شود. البته اگر وارث میت، عمه پدری و پسرعموی ابوینی باشد با مصالحه، احتیاط نمودن مطلوب است.» بنابراین «اولاد عمومه و اولاد خئوله در صورتی که خود آن‌ها و کسانی که در درجه آن‌ها قرار دارند نباشند، جای آن‌ها می‌باشند و کسی که اقرب است اگر چه سببش یکی باشد، بر ابعد اگر چه قرابتش به دو سبب باشد، مقدم است، مگر در یک مورد که پیش از این گذشت. و اولاد عمومه و خئوله، ارث کسی را که به سبب او قرابت پیدا می‌کنند می‌برند.» همچنین «منسوبین مادر میت در این طبقه، دایی باشد یا خاله یا اولاد آن‌ها، ابوینی باشند یا پدری، همه این‌ها مطلقاً به طور مساوی ارث می‌برند.» و همان‌طور که «با بودن اولاد عمومه ابوینی، اولاد عمومه پدری تنها، ارث نمی‌برند. همچنین است در اولاد خئوله (که با بودن اولاد دایی و خاله ابوینی، اولاد دایی و خاله پدری تنها، ارث نمی‌برند.) ، لیکن با بودن اولاد عمومه ابوینی، اولاد دایی و خاله، پدری در صورت نبود اولاد خئوله ابوینی ارث می‌برند. و همچنین با اولاد خئوله ابوینی، اولاد عمومه پدری در نبود اولاد عمومه ابوینی، ارث می‌برند.» پس چنانچه براى میت جز خاله زاده وارثى نزدیک‌تر به او نباشد، تمامى مال به او مى‌رسد، لیکن با وجود خاله یا عمه یا دایی یا عمو، خاله زاده ارث نمى‌برد.

۴ - پانویس


 
۱. جواهر الکلام، ج۲۹، ص۳۶۶- ۳۶۷.    
۲. إصباح الشیعة، ص۴۷۲.
۳. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۲، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام.    
۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۰۳، کتاب المواریث، الامر الثالث فی السهام، مسالة۱.    
۵. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب المواریث، المقصد الاول فی میراث الانساب، المرتبة الثالثة،‌هاهنا امور، الاول.    
۶. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب المواریث، المقصد الاول فی میراث الانساب، المرتبة الثالثة،‌هاهنا امور، الثانی.    
۷. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب المواریث، المقصد الاول فی میراث الانساب، المرتبة الثالثة،‌هاهنا امور، الثالث.    
۸. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۴۲۳، کتاب المواریث، المقصد الاول فی میراث الانساب، المرتبة الثالثة،‌هاهنا امور، الرابع.    
۹. الروضة البهیة، ج۸، ص۱۶۵.    


۵ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۳، ص۴۲۰.    
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.